سرگیجه، واژه‌ای است که برای شرح تعداد وسیعی از علایم طبی به کار می رود. این علایم ممکن است شامل احساس تنگی نفس، بی هوشی، گیجی و احساس کاذبِ تاب خوردن باشد.
سرگیجه واژه ی خیلی صریحی نیست و گاهی اوقات وقتی بیمار، از سرگیجه شکایت می کند، پزشک باید با تفحص دقیق، منظور بیمار را از سرگیجه مشخص کند، به دلیل این که طیف وسیعی از علایم می توانند به شکل سرگیجه بروز کند.
سرگیجه در سالمندان
از نظر پزشکی اگر فردی احساس چرخش یا حرکت خود یا محیط اطراف خود را داشته باشد، یعنی فرد احساس کند که یا خودش می چرخد و یا اشیای اطراف در حول محور فرد در حال چرخش است، لفظ سرگیجه برای فرد، مورد استفاده قرار می گیرد.
گاهی اوقات علایم خاصی با سرگیجه در تشابه است. شرایطی است که فرد ممکن است به هنگام برخاستن از روی زمین، خصوصا اگر مدت طولانی ایستاده یا نشسته باشد، دچار افت فشار خون و حالت های مشابه گیجی شود که برخی از بیماران از حالت تاری دید موقت و گذرا نیز شکایت می کنند.
اگر این حالات به صورت گذرا و در حد چند ثانیه یا دقیقه باشد، عارضه خاصی به حساب نمی آید اما در صورت تکرار این حالات و طولانی تر شدن زمان آن خصوصا در افراد با سابقه ی فشار خون، دیابت، بیماری قلبی و عروقی و افراد مسن، نیازمند بررسی های پزشکی و تشخیصی خواهد بود.
حالت دیگری که در بعضی از افراد مضطرب ممکن است با سرگیجه اشتباه گرفته شود، نوعی از اضطراب های حمله ای است که ما به آن ها حمله پانیک می گوییم.
این نوع حمله ها، دفعتا اتفاق می افتد و معمولا در بیمار با حالت اضطراب شدید، تپش قلب، تعریق و گاهی اوقات احساس قریب الوقوع بروز مرگ، بروز می کند. معمولا این حالت حملات اضطرابی ممکن است به صورت بروز سرگیجه، گیجی، منگی سر و تهوع همراه باشد. اما گاهی این حالت با علایم واقعی سرگیجه که همان احساس چرخشی و حرکت محیط در اطراف فرد و یا فرد در اطراف خود است، بروز می کند.
علایم سرگیجه:
احساس تنگی نفس ـ بیهوشی ـ ، احساس کاذب تاب خوردن
- گیجی، احساس اینکه شما یا محیط اطراف شما در حال چرخش میباشند.
- سبکی سر، ناپایداری، اختلال تعادل، تاری دید در پی از حرکت سریع سر، تهوع و استفراغ
- فرد ممکن است به هنگام برخاستن از روی زمین، خصوصاً اگر مدت طولانی ایستاده یا نشسته باشد، دچار افت فشارخون و حالتهای مشابه گیجی شود که برخی از بیماران از حالت تاری دید موقت و گذرا نیز شکایت میکنند.
گاهی اوقات علایم خاصی با سرگیجه در تشابه است، به خصوص در سالمندان سرگیجه نیز علامتی است که نشان میدهد مکانیسم تعادلی بدن خارج از حالت عادی است. خستگی، اضطراب، کم خونی
دلایل نداشتن تعادل و سقوط:
1- سرگیجه
2- خم کردن سر به عقب، حرکت سر به عقب، مانند آنچه هنگام نگاه کردن به آسمان یا برداشتن جسمی از این امر به علت تغییرات است که با افزایش سن در بدن ایجاد میشود.
3- بلند شدن ناگهانی هنگام برخاستن از رختخواب
4- مصرف خودسرانه داروها، مانند داروی خواب آور یا داروی ضد فشارخون
5- مشکلات بینایی
الف) عادت کردن چشمها به تاریکی ـ وقتی شب وارد اتاقی میشویم که چراغ آن خاموش است.
ب) پیر چشمی
ج) آب مروارید
د) عفونتهای چشمی
6- مشکلات شنوایی: شنیدن صداهای موجود در محیط اطراف، در بیماری از مواقعها را از خطر آگاه میکند.
- کم شدن قدرت شنوایی به دلیل افزایش سن
- جمع شدن جرم در گوش
- سوراخ شدن پرده گوش
- مصرف بعضی از داروها که برای گوش ضرر دارد.
چه موقع باید نگران سرگیجه شد؟
- کشیده شدن پاها روی زمین
- چرخیدن اطراف دور سر
- کاهش حواس
- تاری دید
- تهوع و استفراغ
که علایم سرگیجه هستند که به دلیل اختلال تعادل ایجاد میشوند و برای فرد مبتلا شرایط سختی را به وجود میآورند.
علل ایجاد سرگیجه:
- پس از ضربه به سر این حالت به وجود میآید.
- عفونتهای ویروسی که گوش داخلی را درگیر میکنند و نداشتن تعادل وافت عملکرد گوش داخلی را باعث می شوند و سرگیجه اتولوژیک نامیده می شود.
- Arteriosclerosis، بیماری قند، بیماری قلب، بالا رفتن فشارخون، چوبی شدن شریان
عوامل خطر:
1- سن
2- ضربه به سر
3- هوای گرم یا مکانهای شلوغ
4- افت فشارخون
گاهی اوقات بروز حالت هایی مشابه سرگیجه در جوانان بی اهمیت تلقی می شود ولی باید در سالمندان مورد بررسی دقیق پزشکی قرار گیرد
